اسکنرهای داخل دهانی

اسکنر داخل دهانی و کاربرد های آن

اسکنرهای دیجیتال داخل دهانی به یک روند رایج در صنعت دندانپزشکی تبدیل شده اند و روز به روز محبوبیت آنها بیشتر می شود. اما اسکنر داخل دهانی دقیقا چیست؟ در اینجا نگاهی دقیق‌تر به این ابزار باورنکردنی می‌اندازیم که تجربه اسکن را برای پزشکان و بیماران به سطح کاملاً جدیدی ارتقا داده است.

اسکنر داخل دهانی یک دستگاه دستی است که برای ایجاد ارتباط مستقیم انتقال تصاویر دیجیتالی از حفره دهان به صفحه نمایش استفاده می شود. منبع نور از اسکنر بر روی اشیاء اسکن شده مانند قوس کامل دندانی پخش می شود و سپس یک مدل سه بعدی پردازش شده توسط نرم افزار اسکنر به صورت زنده (real-time) بر روی مانیتور نمایش داده می شود. این دستگاه جزئیات دقیقی از بافت های سخت و نرم واقع در ناحیه دهان را از طریق تصاویر با کیفیت بالا ارائه می دهد. مدت زمان اسکن ساختارهای داخل دهانی با پرتوهای نور (نور مرئی/لیزر) روی صندلی یا یونیت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه است. این دستگاه ها شامل یک هندپیس سیمی یا بی سیم ، متصل به یک سیستم کامپیوتری با مانیتور هستند.

اسکنرهای داخل دهانی چگونه کار می کنند؟

یک اسکنر داخل دهانی از یک دوربین اسکن دستی، یک کامپیوتر و نرم افزار تشکیل شده است. اسکنر به رایانه‌ متصل می شود که نرم‌افزار اسکنر دهانی را اجرا می‌کند و داده‌های دیجیتال را توسط دوربین پردازش می‌کند. هرچه تیپ اسکنر کوچکتر باشد، در رسیدن به عمق ناحیه دهان برای گرفتن داده ها، دقیق تر و انعطاف پذیرتر می گردد. احتمال کمی وجود دارد که این روش باعث ایجاد پاسخ گنگ شود و تجربه اسکن را برای بیماران راحت‌تر کند.

نحوه کار با اسکنر بدین صورت است که در ابتدا، دندانپزشکان هد اسکنر داخل دهانی را در دهان بیمار قرار می دهند و به آرامی آن را روی سطح دندان حرکت می دهند. این دستگاه دیجیتالی پیشرفته به طور خودکار اندازه و شکل هر دندان را ثبت می کند. اسکن کردن فقط یک یا دو دقیقه طول می کشد و سیستم می تواند یک تصویر دیجیتالی دقیق ایجاد کند.

دندانپزشک می تواند تصاویر را به صورت زنده (real-time) بر روی کامپیوتر مشاهده کند، که می توان آنها را بزرگنمایی و ویرایش کرد تا جزئیات را به صورت واضح تر نمایان کند. داده ها به لابراتوار منتقل می شود تا هر وسیله مورد نیاز برای درمان بیمار را بسازند. با وجود این مراحل سریع با اسکنر داخل دهانی ، کل فرآیند کارآمدتر خواهد بود، در زمان صرفه جویی می شود و در نتیجه به دندانپزشکان امکان می دهد بیماران بیشتری را درمان کنند .

نکات مهم برای استفاده از اسکنرهای داخل دهانی

برای دستیابی به یک اسکن داخل دهانی دقیق، باید از آندرکات اجتناب شود و خونریزی بیمار تمام شده باشد. برخی از سیستم ها با پوشاندن ناحیه تصویربرداری با لایه نازکی از پودر نیاز به آماده سازی بیشتری دارند. پلت فرم های ایمپلنت به طور غیرمستقیم با قرار دادن “اسکن بادی” اسکن می شوند.

در هنگام آماده‌سازی دندان‌ها جهت اسکن داخل دهانی، پارامتر هایی مانند فاصله دندان از دندان‌های مقابل، مسیر قرار دادن و موازی‌سازی دندان‌های پایه، مورفولوژی سطح دندان حائز اهمیت هست.

اسکن تمام دیجیتال فک از ادغام تصاویر اسکن فک پایین و اسکن فک بالا ایجاد می شود. مناطق خاص به راحتی دوباره اسکن می شوند و با هم ترکیب می شوند.

تاریخچه و توسعه اسکنرهای داخل دهانی

در قرن 18، روش‌های دیگری برای برداشت و ساخت مدل‌ دندان ها در دسترس بود. در آن زمان دندانپزشکان جهت قالب گیری از مواد مختلفی مانند ایمپرگوم، سیلیکون متراکم/افزودنی، آگار، آلژینات و غیره استفاده می کردند. اما به نظر می رسد تا به امروز فرآیند قالبگیری همچنان از دقت پایینی برخوردار است و هنوز انجام این فرآیند برای بیماران ناراحت کننده به نظر می رسد و همچنین برای دندانپزشکان وقت گیر است. برای غلبه بر این محدودیت ها، اسکنرهای دیجیتالی داخل دهانی به عنوان جایگزینی برای قالب گیری سنتی ایجاد شده اند.

ظهور اسکنرهای داخل دهانی با توسعه فناوری CAD/CAM مصادف شد و مزایای زیادی را برای پزشکان به ارمغان آورد. در دهه 1970، مفهوم طراحی به کمک کامپیوتر به کمک فناوری (CAD/CAM) در حرفه دندانپزشکی برای اولین بار توسط دکتر فرانسوا دورت  معرفی شد. در سال 1985، اولین اسکنر داخل دهانی به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت که توسط آزمایشگاه ها برای ساخت ترمیم های دقیق مورد استفاده قرار گرفت.

با معرفی اولین اسکنر دیجیتال، دندانپزشکی یک جایگزین هیجان انگیز برای قالبگیری های معمولی یافت. اگرچه اسکنرهای دهه 80 با نسخه‌های مدرن امروزی ما فاصله زیادی دارند، فناوری دیجیتال در دهه گذشته به تکامل خود ادامه داده و اسکنرهایی سریع‌تر، دقیق‌تر و کوچک‌تر از همیشه تولید کرده است. امروزه، اسکنرهای داخل دهانی و فناوری CAD/CAM، برنامه‌ درمانی آسان‌تر، گردش کار شهودی‌تر، تولید نتایج دقیق‌تر در انواع درمان‌های موجود را ارائه می‌دهند. جای تعجب نیست که بیشتر دندانپزشکان نیاز به ورود به دنیای دیجیتال دندانپزشکی را درک می کنند زیرا که آینده دنیای دندانپزشکی در دستان تجهیزات دیجیتالی است.

مزایای استفاده از اسکنر دهانی

با توجه به پیشرفت دنیای پزشکی در تکنولوژی و الویت های مهم بیمار در روند درمان ازجمله دقت ، هزینه ، زمان و سهولت روند درمان می تواند به دلایل ارزشمندی جهت برتریت روش اسکن دیجیتالی در عرصه دندان پزشکی نسبت به روش های سنتی پیشین از جمله موارد ذیل اشاره کرد.

• صرفه جویی در مواد مصرفی

بسته به تمرین و تجربه پزشک در اسکن کردن، صرفه جویی در  مواد مصرفی روندهای درمانی مختلف در استفاده از اسکنر داخل دهانی می تواند بسیار زیاد باشد. از مواد PVS گرفته تا گچ برای مدل‌ها. فرآیند قالبگیری دیجیتالی در مقایسه با قالبگیری سنتی نیاز به برداشت‌های فیزیکی را از بین می‌برد. از مهم ترین مزایا می توان به صرفه جویی در مواد مصرفی اشاره کرد.

• افزایش سرعت عمل در تشخیص و درمان

از دیگر مزایای استفاده از اسکنرهای داخل دهانی دیجیتال می توان به مشاهده تصاویر به صورت زنده (real-time) اشاره کرد. که باعث سرعت عمل پزشک در تشخیص و درمان بیمار می گردد.

• افزایش دقت در تشخیص

همچنین وجود تصاویر زنده دیجیتالی با توجه به قابلیت نمایش در صفحه نمایش های مختلف و قابلیت ویرایش در کامپیوتر با نرم افزار های مخصوص و همچنین امکان تصویربرداری از زوایای مختلف از دندان از ویژگی های مهم در این روش است. که باعث می شود که پزشک با دقت بیشتری بر عارضه دندان های بیمار نظاره داشته باشد. و با وجود این تصاویر متنوع قابل ویرایش به تشخیص دقیق تری برای درمان مورد نظر بیمار دست یابد. همچنین در روند قالب گیری هم جایگزین شدن روش سنتی با این روش دیجیتالی دندانپزشک و لابراتوار را به نتیجه منطبق تر و دقیق تر با جزئیات بیشتری خواهد رساند.

• امکان ذخیره سازی و بازیابی مجدد

همچنین اسنکرهای دیجیتال علاوه برای امکان نمایش تصاویر زنده و دقیق، امکان ذخیره سازی تصاویر بیمار در محیط ابری یا حافظه داخلی جهت درج در پرونده بیمار برای رجوع یا بازنگری مجدد یا ارسال از طریق شبکه های مجازی برای بیمار یا لابراتوار یا پزشکی دیگر را فراهم می کند.

• امکان پردازش و ساخت مدل سه بعدی

داده های حاصل از اسکن که اغلب در فرمت STL است که قابل انتقال و استفاده در نرم افزار های لابراتواری هستند. داده ها را می توان با برنامه های CAD و CAM تکمیل و پردازش کرد و برای موارد مختلفی استفاده کرد. به عنوان مثال، برای قرار دادن ایمپلنت ، ساخت و  ترمیم دندان ها و اباتمنت ها، قالب های حفاری، بایت رایزر یا تولید مدل های واقعی، ترمیم‌هایی مانند روکش‌ها، اینله‌ها، تاج‌ها یا بریج را می‌توان در یک جلسه ساخت.

• فراهم کردن شرایط درمانی آسان تر برای بیمار

اسکنرهای داخل دهانی جایگزین مناسبی برای مواد قالب گیری الاستومری (PVS، پلی اتر) هستند. چرا که در مقایسه با قالب گیری مواد اولیه مصرفی کمتری مورد نیاز است. همچنین دیگر به خاطر قالب گیری تنفس بیمار مسدود نمی‌شود و دیگر عق زدن و همچنین خطر آسپیراسیون رخ نمی‌دهد. بدلیل زمان کوتاه انجام آزمایشات و خروجی های تصویر سه بعدی عالی، این گزینه نسبت به قالب گیری داراری محبوب بیشتری برای کلینیک ها و دندانپزشکان است.